W starożytności podróże turystyczne miały charakter religijny i wypoczynkowy. Starożytni Egipcjanie i Grecy odwiedzali miejsca kultu podczas obchodów świąt religijnych. Natomiast mieszkańcy imperium rzymskiego podróżowali głównie w celach leczniczych i wypoczynkowych. Turystyka osiągnęła u nich wysoki poziom rozwoju, gdyż kwestie bezpieczeństwa podróżnych regulowały odpowiednie przepisy prawne. Grecy podróżowali głównie morzem a Rzymianie korzystali z rozwiniętej sieci dróg i zajazdów.

Początki nowoczesnej turystyki

Średniowiecze natomiast to zastój w podróżach zresztą jak w wielu innych dziedzinach życia, najczęściej podróżowali chrześcijanie do Rzymu i ziemi świętej. XVII i XVIII wiek to powrót do podróży w celach wypoczynkowych i poznawczych. W tym czasie Anglicy zaczęli docierać w Alpy dając początek alpinizmowi. Najwyższy szczyt w Alpach – Monte Blanc został zdobyty w 1786 roku. Jedna taka podróż mogła trwać od kilku miesięcy do kilku lat.

Do przełomu w podróżach turystycznych doszło w wieku XIX, wraz ze wzrostem zamożności społeczeństw i rozwojem środków transportu podróżowanie rozpoczęło przybierać charakter masowy. Zastosowanie maszyny parowej w kolejnictwie i żegludze czas podróży znacznie się skrócił a wycieczki staniały.

W 1841 roku powstało pierwsze biuro podróży, którego założycielem był Anglik Tomas Cock, a w 1883 na trasie Paryż–Konstantynopol rozpoczął kursować słynny Orient Express. Po drugiej wojnie światowej nastąpił wzrost wyjazdów o charakterze turystycznym szczególnie w bogatszych krajach Ameryki Północnej i Europy Zachodniej. Głównym celem podróży były kraje w basenie morza śródziemnego.

W Polsce

Rozwój turystyki w Polsce rozpoczął się w wieku XI i tak samo jak na świecie miały charakter religijny oraz czasem dyplomatyczny. W średniowieczu polska młodzież rozpoczęła wyprawy na zachodnie uniwersytety do Francji i Włoch. Pod koniec XIX wieku zaczęła rozwijać się w Polsce turystyka górska. Na początku XX wieku powstało pierwsze schronisko górskie w Beskidach a w 1936 roku wybudowano kolejkę linową na Kasprowy Wierch. Propagatorem wycieczek górskich był Stanisław Staszic, który w latach 1803 – 1805 przemierzał szlaki górskie i zaowocowało to wydaniem w 1815 książki – „O ziemiorodztwie Karpatów”.

Ze względu na charakter turystkę możemy podzielić na kategorie

  • turystyka poznawcza,
  • turystyka wypoczynkowa,
  • turystyka kwalifikowana,
  • turystyka zdrowotna,
  • turystyka biznesowa,
  • turystyka religijna.

Najchętniej odwiedzane kraje na świecie to Francja, Hiszpania, Stany Zjednoczone i Chiny (55 do 82 mln odwiedzin rocznie) te kraje osiągają też największy przychód (od 55 do 95 mln rocznie) z odwiedzin ich przez turystów. Natomiast najwięcej na podróże turystyczne wydają Niemcy, Amerykanie, Brytyjczycy i Francuzi.

Masowa turystyka wpływa zarówno na społeczeństwa i gospodarkę krajów odwiedzanych jak i środowisko naturalne. Korzyści wynikające z rozwoju turystyki to przede wszystkim rozwój regionów turystycznych zarówno pod względem finansowym, a także kwalifikacji – poznanie języków obcych, zarządzania i rachunkowości. Do negatywnych aspektów turystyki należą, rodzenie się kompleksu niższości mieszkańców odwiedzanych krajów przez bogatszych turystów, oraz zanieczyszczenie środowiska w wyniku odwiedzin coraz większej liczby osób.

W ostatnim czasie rośnie też zagrożenie terrorystyczne związane z odwiedzinami krajów bliskiego wschodu oraz afrykańskich. Ataki na turystów są sposobem zwrócenia uwagi na problemy danego kraju. Terroryści wykorzystują też porwania turystów do prowadzenia negocjacji z rządami innych krajów. Zjawisko to przybiera na sile co powoduje, że takie kraje tracą dużą cześć zysków osiąganych dzięki turystyce.